Plaats reactie

Oud latijn 1407

Als u moeite heeft met het ontcijferen van (een fragment) oud schrift of met het vertalen van teksten in het Latijn of gotisch Duits of andere talen, kunt u uw document online zetten en op dit forum een beroep doen op de gemeenschap om mee te lezen.
timster90
male
Berichten: 12
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Oud latijn 1407

Bericht door timster90 »

Hallo,

Ik heb een aantal stukken uit de archieven van de Abdij van Tongerlo gefotografeerd, welke ik graag wil gaan vertalen.
Heeft er hier iemand ervaring met oud latijn ? ik kom niet heel veel verder dan:
Cultura prope vivarium ......

Het gaat om een ontginningshoeve die door de abdij in 1407 is gesticht, en vermoedelijk wordt er in het tekstje omschreven wanneer en
hoeveel vee er wordt toegekend aan de hoeve.

Bij voorbaat dank!
Bijlagen
cultura.JPG
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Leuk! Interessant, maar te weinig tekst, in ieder geval voor mij, om mee aan de slag te kunnen. Je moet door het boek, door de stapel papieren kunnen bladeren om het schrift, het taalgebruik en de gebruikte afkortingen te leren kennen.

Groeten, Bas

basdenbrok
male
Berichten: 1099
Ik denk dat er iuxta staat, niet prope.
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Het gaat inderdaad over beesten. Ik lees iiii equos lxx oves, dwz. 4 paarden 70 schapen.
timster90
male
Berichten: 12
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Hey bas,

dank voor je antwoord. dit is inderdaad weinig, maar ik heb het gehele register gefotografeerd.
leek me eens interessant om te peilen wat voor reacties er kwamen op oud latijn.
deze bladzijde vond ik interessanter want ik geloof dat hier een naam tussen staat van een pachter?
dit is uit 1410
Bijlagen
random.JPG
basdenbrok
male
Berichten: 1099
1. Cultura[m] p[ro]pe vivar[ium] Petr(us) h[abe]t ad med[ietatem]. It[em] te[netur] p[ro] p[ar]te

2.  n[ost]ra iiii mod[ios] viii lop[inos] silig[inis], ii lop[inos] cu[m] q[uar]tar[io]

3. boecw[...], iiiij lop[inos] ordei et av[en]e. It[em] te[netur] de vet[er...] vi

4. lop[inos] silig[inis]. It[em] sol[...] p[ro] he[re]ditar[io] pactu puer[...] Meeus

5. et Gher[ardus] de Amersfoert iii mod[ios] me[n]sur[e] de Busco-

6. ducis valent iiij mod[ios] me[n]sur[e] de Berse. It[em] sol[v...]

7. cu[m] s(...) viiij lop[inos] silig[inis], ii lop[inos] cu[m] q[uar]tar[io] boecw[...], iiij

8. lop[inos] ordei et av[en]e. It[em] te[netur] iiii lop[inos] boecw[...] a Theo[deri]co i[n]

9. Baest r[e]cept[...] (... r[...]) i mod[ium] silig[inis], iiii lop[inos] boecw[...], i

10. lop[inum] ordei.


Bij de bedragen staat de j staat hier voor een half. Dus iiij betekent 3,5 en iiiij betekent 4,5.

Om de naamvallen te weten heb ik nog meer voorbeelden nodig. Vaak geven de eerste acten uitsluitsel. Daar werd soms wat minder afgekort en de bepalende werkwoorden staan er daar vaak nog bij.

ordeum, ordei = gerst
siligo, siliginis = rogge (of eventueel ook tarwe of graan in het algemeen)
avena, avenae = haver
lopinus, lopini = lopen (inhoudsmaat)
modius, modii = mud

Er worden inderdaad namen van personen vermeld: een Meeus en een Gher[ardus] van Amersfoert en een Theodericus in Baest.

En er staat dat 3 mud volgens de maat van Den Bosch gelijk is aan 3,5 mud volgens de maat van Berse (Wester-, Middel- en Oostelbeers?).

Ben je op zoek naar van den Staak in het kwartier van Oisterwijk?
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Beide stukjes beginnen waarschijnlijk met culturam (accusativus). Ze zijn dus mogelijk twee alinea's van een omvattendere akte. Die zouden we dus in zijn geheel moeten zien om verder te komen.

Zou je ook de juiste referentie willen aangeven?

Groeten, Bas
timster90
male
Berichten: 12
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Dag Bas,

geweldig bedankt alvast uiteraard. wat bedoel je precies met de juiste referentie ?
Ik doe onderzoek naar een ontginningshoeve (Oostelbeers), die nog altijd op deze plaats als boerderij bestaat, en waar ik zelf lange tijd gewoond heb.
Momenteel ben ik bezig met het schrijven van een boek over deze hoeve.
op een kaart uit c.a. 1625 staat vermeld dat deze hoeve is opgericht door de abdij van Tongerlo in 1407, en in de archieven wordt deze inderdaad ook voor het eerst vermeld in dit jaar. ik heb het gehele boek vastgelegd, en omvat de jaren 1407 tm c.a. 1412.

wat bedoel je precies met van den Staak in het kwartier van oisterwijck ?

bedankt!
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Met referentie bedoel ik om welke archiefstukken het precies gaat.

Ik zag dat je van de Staak heet en dacht dat je misschien op zoek was naar de oude Brabantse familie van den Staek die o.a. in het kwartier van Oisterwijk woonde en waar ook ik aan verwant ben.

Leuk, een boek schrijven over een oude boerderij.
timster90
male
Berichten: 12
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
het zijn registers betreffende het domeinbeheer en algemene goederenstaten van de abdij.
Hier is nog een bladzijde , en betreft het de eerste alinea.

Klinkt erg interessant ! wellicht ben ik er verwant aan. binnenkort wilde ik al eens beginnen met het opzetten van mijn stamboom.

gr.
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Bedankt.

De bijlage is niet doorgekomen.
timster90
male
Berichten: 12
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
bij deze
Bijlagen
1153.JPG
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Het gaat al iets beter nu. Hier is de transcriptie van de eerste alinea van de derde scan. Kun je er nog een paar meer sturen?

Tussen ronde haakjes is (nog) niet zeker.
Tussen rechte haakjes staat de oplossing van de afkorting

(S)tatus bestiar[um] in Berse et Baest. / Cultura[m] p[ro]pe vivariu[m] Petr[us] h[abe]t ad / mediet[atem] iiii vacc[as], iiii bo[ves], vii pe[cora], v equos / xcii oves. It[em] te[netur] de (pleo.) xii (vlii.) (pani.) / iii petr[os] aur[eos]. It[em] te[netur] de vet[eri] xcvi (vlii.) / (pani.) petr[os] xviii flor[enos] Gelr[enses] cu[m] qu[ar]ta / p[ar]t[e] et i botdrag[...] in[de] sol[v...] ij flor[enos] Gelr[enses]. / It[em] sol[v...] ii petr[os] aur[eos] i flor[enum] et ii botdragar[...]. / It[em] vi flor[enos] Gelr[enses] et botdragar[...] un[us]. / Expos[iti] ii bov[es]. It[em] sol[v...] cu[m] p[er]muta[t]io[n]e uni[us] / equi j flor[enum] cu[m] qu[ar]ta p[ar]t[e]. It[em] sol[v...] cu[m] best[iis] / xj flor[enos] Gelr[enses] (...) r[...] iii petr[os] aur[eos] xiij / botdragar[...] un[us]. It[em] sol[v...] iii  petr[os] aur[eos] / xiij botdrag[...] un[us].
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Helemaal boven heb ik nog wat veranderingen in blauw aangebracht in de transcriptie van de tweede scan.

En hier is de voorlopige transcriptie van de eerste scan:

Cultura[m] iux[ta] vivariu[m] Petrus h[abe]t ad medietat[em] / iiii vacc[as], iiii bo[ves], v pe[...], iiii equos, lxx oves. It[em] /  te[netur] de (pleo.) xiii (vlii.) (pani.) ii petr[...] aur[eos]. In[de] sol[v...] / i petr[...] expos[...] viii oves.
basdenbrok
male
Berichten: 1099
Er worden dus een aantal munten genoemd:

petr[us] aur[eus] = de petersgulden
flor[enus] Gelr[ensis] = de Gelderse gulden
botdragar. = de botdrager

En de beesten:

vacca, vaccae = koe
bos, bovis = os
equus, equi = paard
ovis, ovis = schaap

In de tweede en derde alinea van de derde scan zag ik nog

porcus, porci = varken
vas. apum = een stok bijen

Plaats reactie

Terug naar “Paleografie, transcriptie en oude talen”