Plaats reactie

ARMOEDE

Voor doelstellingen van dit forum, zie : 'Mensen van vlees en bloed' in het klembord.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

ARMOEDE

Bericht door greetjepittery »

PAUPERPORTRETTEN... https://nl.geneanet.org/actueel/post/2014/10/pauper-portretten-oproep-html
Met gemengde gevoelens deze blog bekeken & gelezen...  Een project om stil van te worden, maar...
te benaderen met de grootste discretie en 'met fluwelen handschoenen'...
niet zomaar wat sensatie waar je één minuutje kippenvel van krijgt...
Een waardevol initiatief maar waarbij toch volgende gedachtes na lezing van de website der initiatiefnemers... 

Er moet een ONDERSCHEID WORDEN GEMAAKT tussen 2 SOORTEN ARMOEDE

- In onze stambomen kunnen we 'tussen de lijntjes' ontdekken of het om GENERATIE-ARMOEDE gaat OF om een opeenstapeling van BRUTE PECH :
ziektes, vroeg overlijden van één of beide ouders (met soms voogden die... met het wezengeld gingen lopen), misoogsten, enz.  Staten van Goed
waarin de weduwe achterblijft met schulden en alleen van rechtswege het geitje mag houden voor melk voor haar vele kinderen, zeggen genoeg...
Wat ik hiermee wil zeggen is dat dit onderscheid tot op vandaag bestaat; in Vlaanderen spreken we van "de vierde wereld" met nog altijd die 2 categorieën.

- En ja, het is inderdaad zo dat de meeste mensen (maar niet allen!) in de naoorlogse tijden (na 1945), nooit geziene kansen kregen om 'hogerop te klimmen'.
  Ieder van ons kan zulks vaststellen in zijn stamboom...  Zo behoorde mijn betovergrootmoeder Monica (°1809) nog tot het grote leger vrouwen die aan 'huisnijverheid' deed, ze was weefster; haar kleindochter, mijn oma Elodie (°1871) zag het op de arme zandgronden in Knesselare niet meer zitten nadat de huisweverij als een pudding in elkaar was gezakt en ze trok naar Gent; eerst werkend in de katoenfabriek (film Daens!), dan als winkelierster en, haar oudste zoon, mijn vader (°1901) kreeg al de kans om te studeren... nadien trok hij als ingenieur naar het toenmalige Belgisch Congo en beheerde er een... grote katoenplantage!...
Geen opschepperij want mijn verhaal is niet uniek, maar herkenbaar voor velen...  Of denk aan die vele bekenden : politici, kunstenaars, professors e.a. die van 'nederige huize' waren...

- En toch, sommigen geraakten nooit uit dat zuigende moeras der armoede... Generatieslang was er ondervoeding, geen onderwijs, ongezonde voeding & woning, met als gevolg dat het bijna 'genetisch' werd of toch endemisch! Ga maar eens naar één van onze grootsteden of neem er tram of bus en... je herkent deze 'wandelende portretten'! Het zijn precies deze mensen en hun nazaten die met de grootst mogelijke discretie moeten benaderd worden, idem hun nazaten!  Aangekondigd initiatief is meer dan de moeite waard; het is een brok van onze geschiedenis. Geen sensatie maar enkel RESPECT hoort hier thuis! TOELATING VAN ALLE NAZATEN is hier nog meer dan anders van tel!  Immers, we moeten ons geen illusie meer maken in dit sociale media tijdperk : over verspreiding van data & foto's hebben we al lang geen controle meer!  Denk alleen maar aan de 'verstrengeling' met Facebook, foto's die (gelukkig maar!) met velen kunnen worden gedeeld, maar waar niet de minste controle op komt en 'overal' belanden...

- Het verhaal der PAUPERS is helaas 'van alle tijden & streken', zoals die naamloze zwervers die in de 17°E overleden in boerenschuren en in de Parochieregisters enkel met hun voornaam staan... 
Algemeen gesproken : "Wie diep genoeg graaft, vindt zowel edelman als bedelman"  Onze oudere 'bedelmannen' kunnen katholieken vooral ontdekken
via parochieregisters waarin de soort begrafenis verraadt hoe het financieel gesteld was met onze voorouders :
het ganse gamma van 'begraven in de kerk',  gezongen of gelezen mis met tot 3, 6, of 9 nalezingen, maar... soms worden mensen meteen begraven op het kerkhof met enkel een gebed. Soms staat expliciet vermeld dat armen een pauperbegrafenis kregen.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Via een omweg een BEDANKT Tom voor je ARCHIEFTIP die je vandaag op het forum plaatste : https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?t=500480
En samen met jou blij dat je het "Roosendans mysterie" langzaam maar zeker kunt oplossen...  Vondeling opgeraapt op een paar honderd meter vanwaar je zelf woont...  KIPPENVELMOMENTEN!  Ze behoren tot de dierbaarste momenten in onze research en ze blijven bij... ik tel er ook zo'n aantal!

Geen "pronken met andermans veren" hoor, maar toch ook langs dit PAUPER topic jouw referentie vermelden, want te waardevol om onder te sneeuwen!

Archieven van het OCMW  Hoogstraat 298A (4de verdieping)  1000 Brussel
+32 2 543 60 55  [email protected]

NB - Ook in andere provinciesteden zijn OCMW ARCHIEVEN te consulteren. 
fluffy82
male
Berichten: 274
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Re : PAUPERPORTRETTEN

Bericht door fluffy82 »

Graag gedaan Greetje :)
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Over dagloners (des journaliers') en seizoenarbeiders...
1 mei - Een gelegenheid om eens aan onze arme-re takken & takjes te denken : al die arme-re dagloners die eeuwenlang in de steden (in industrie, bij stielmannen) en in de dorpen (in de landbouw) voor een seizoen, een week of zelfs soms maar 1 dag werk vonden.
Op het platteland waren deze armere klassen er wel wat beter af dan in de steden waar het proletariaat vanaf de industriële revolutie in de 19de eeuw opeengepakt zat in grauwe wijken  Mensen op den buiten bewoonden een huizeken met hooguit anderhalve hectare grond.  "Een doeninghe op een lapke grond", zoals dat in de Polders heette tot in de jaren 1960.  Uitgerekend werden die 'doeningskes' vanaf de jaren 1970 omgetoverd tot mooie, soms erg luxueuze (tweedeverblijfs) 'fermetjes'.
Volgende fotoverzamelingen over armoede geven een goed visueel idee, temeer daar er, in contrast daarmee, ook foto's van & met de rijke(re) klasse bij staan... 

https://www.google.be/search?q=Armoede+in+de+17de+eeuw&biw=1600&bih=647&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=nTlDVaSqJsKw7Abpbg&ved=0CB4QsAQ
https://www.google.be/search?q=armoede+in+de+18e+eeuw&biw=1600&bih=647&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=UzxDVfKRJe207QbAxoDgDw&ved=0CB4QsAQ

En, gewoon es 'googelen' op 'armoede in de 17de eeuw", "armoede in de 18de eeuw", met heel wat onthullende teksten over het moeilijke leven der de arbeiders destijds...
Nog iemand met een verhaal vanuit zijn stamboom hieromtrent? mvg, Greta
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Re : ARMOEDE

Bericht door greetjepittery »

GRONDSOORT als barometer van ARMOEDE OF RIJKDOM...

Poldermeisjes waren destijds gegeerde bruiden want een 'zandboer' uit Sijsele (= schrale grond met vroeger extensieve schapenteelt) had er zo meteen
een stuk Poldergrond bij; dat kon ik zo afleiden in sommige van mijn 'Poldertakken'.  Vooral tijdens kermissen kon dat gepaard gaan met gevechten
en 'messentrekken', want Polderboerzonen zagen die 'Zandboeren' liever niet komen...

Tot in de 19°E overleefden veel bewoners van armere gronden van de HUISNIJVERHEID, vooral de WEVERIJ (als 'wevers' geregistreerd in de Burgerlijke Stand). 
Uitgerekend in de tijd dat het die Polderboeren voor de wind ging tijdens de "Gouden Graanjaren" en
ook de neringdoeners (smeden, kuipers, winkeliers) er een graantje konden meepikken, was de situatie in bvb Knesselare rampzalig. 
Een citaat van A. Rysershove in "Ons Meetjesland" (1968) spreekt boekdelen :
"Men kan zich een idee van de RAMPZALIGE TOESTAND vormen, wanneer men bedenkt dat, op een bevolking van amper 4000 zielen,
méér dan 1200 mensen van gebedeld voedsel moesten leven, dat méér dan 600 personen aan TYPHUS leden, dat 140 weeskinderen
moesten verzorgd worden in het gesticht. In de jaren 1847 en 1848 alleen al, boekte men 443 overlijdens tegenover 175 geboorten.
Ganse gezinnen van de arme weversbevolking waren uitgestorven! 
Ook familietakken van mijn paternele grootmoeder woonden toen te Knesselare, maar tegen het einde van de 18°eeuw trokken deze in grote getale
naar de katoenstad Gent... huisweverij was afgedaan.  Deze migratiestroom van Knesselare naar Gent duurde nog tot in de jaren 1950! 

Toch trokken mensen in deze ARMERE STREKEN hun plan... ze leefden van de landbouw maar uit noodzaak ook van allerlei 'huisnijverheid' en...
velen hadden een HERBERG!  Tot in de jaren 1960 waren er heel veel cafés en je kan stellen dat er :
"Vroeger in iedere dorpsstraat wel enkele cafés waren en geen enkele bank of dokter
en dat er nu (bijna) in elke straat een bank of dokter is en (bijna) geen enkele café meer"...
En, wat ook niet zomaar aan het licht komt in onze 'opgepoetste stambomen' is dat er vroeger veel meer DRANKPROBLEMEN waren
met... armoede als gevolg voor het gezin... 'den drank' was dan weer een uitlaatklep voor die uitzichtloze armoede! 
Er werd ook veel illegaal gestookt (en serieus afgestraft!), getuige volgend proces van een voormoe die jong overleed, haar kinderen in armoede achterlatend...
Joanne (...) - Niettegenstaande het verboden is om brandewijn te blauwen, heeft ze op 19.11.1726 toch drie blazen en twee kleine blazen, samen vijf stoop,
getracht binnen te brengen in de stad (Brugge).  De kleine had ze verstopt onder haar rok en de grote had ze verstopt in een marktmande en ze gedekt met
aardappelen, denkende dat ze door de Kruispoort zou geraken.  Ze werd aangehouden. 
Ze verklaarde dat ze de brandewijn te Sint-Kruis, op 's Heerenstraten had aanvaard van twee vrouwen die ze niet kende. 
>>> Uitspraak uit het Brugs vonnissenboek op 20.12.1727 :
Na acht dagen op brood en water in open vierschaar, verbannen voor zes jaar uit de stad Brugge en twee mijlen in de omtrek, op straf van verdere correctie.
(uit het Verluidboek,1670-1727, bewerking P.Coghe, VVF-Brugge, nov.2009)
NB - 'Blauwen' (smokkelen) was tot medio 20°E een 'lokale sport', een 'bijverdienste' in vele grensdorpen (NL / B) en daarvoor tussen stad & dorp...

Moeten we het wel zo grauw voorstellen? Zeker in het industriële tijdperk (19°E)!
Denk aan de (verfilmde) romans van Dickens, Daens, Zola ("Germinal" over de mijnwerkers). 
Toch zullen families meer een houvast aan elkaar gehad hebben voor de "industriële Revolutie", toen ze nog niet zo ontworteld waren,
dat zie je nu nog in Afrika (massale geldstroom van migranten in Europa naar de thuislanden)
en familietakken die samen grote huizen bouwen voor gans de 'uitgebreide' familie...

Nog ontdekt rond 1600 dat, in tegenstelling tot de vroegste DTB-registers, de naam van de echtgenote soms wél opgetekend werd,
want... in sommige pachtaktes werd er bij het betalen van de pacht, meteen een deel teruggegeven aan de voorvader 'syn huysvrauwe' of 'syn wijf'!
En zo had moeder de vrouw genoeg huishoudgeld (dat anders  zou kunnen opgedronken worden)!
mvg en... eens een 'andere klok horen luiden' uit een andere landstreek (NL, VL), is altijd waardevol en doet plezier, Greta
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Re : ARMOEDE

Bericht door greetjepittery »

De Wereldarmoededag wordt jaarlijks over de hele wereld gevierd op 17 oktober. Deze dag werd in 1992 officieel erkend door de Verenigde Naties.
Nu nog worden 230 gezinnen per jaar uit hun huizen gezet in België en komt 1 op de 8 kinderen uit een gezin dat onder de armoedegrens leeft...
Niet alleen een probleem van de "Derde en Vierde Wereld", maar ook van alle tijden. 

Ook deze doopakte van Viersel-Nijlen van 1669 licht een tipje van de sluier op : http://nl.geneanet.org/forum/?topic=549962.0
Allerlei sociale voorzieningen werden geregeld door zogenaamde dischmeester voor de dischgenoten (dis = gedekte tafel),
maar blijkbaar strikt voorbehouden aan de mensen van het dorp...

>>> Altijd de moeite waard om vondsten uit andere streken (provincies) hier te vermelden.
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Re: Armenhuizen

Bericht door greetjepittery »

In armenhuizen woonden niet alleen weeskinderen, maar ook bejaarden en mindervaliden.
Ze werden vooral vanaf de industriële revolutie bevolkt door mensen die naar de 'anonieme' steden waren getrokken.
Op 'den buiten' lag dat zelfs tot medio vorige eeuw enigszins anders:
bejaarde ouders en kinderloze omes & tantes woonden op hun ouwe dag in bij hun familie.

Vindplaatsen en mogelijkheden

(1) voor België via het Rijksarchief, search.arch.be (archiefvormers), zo dorpje Ename :
https://search.arch.be/nl/zoeken-naar-archiefvormers/zoekresultaat?placeEntry=Ename
Hier wordt de Armentafel vermeld, van 13de eeuw (!) t.e.m. 1795.
Ook naburig stad(je/s) opvragen, i.c. Oudenaarde, want daar bronnen van wijde omgeving :
https://search.arch.be/nl/zoeken-naar-archiefvormers/zoekresultaat?placeEntry=Oudenaarde
Info over het wat & waar, maar niet alles is vrijgegeven, laat staan gedigitaliseerd!

(2) Grondige studies dankzij online thesissen (M.A.), zo :
De thesis van G. Vandenberghe (M.A.Geschiedenis, UG, 2011) : De opvang en zorg voor “arme wezen” in België in de 19de eeuw,
casus Zuid Oost-Vlaanderen (Ronse en omgeving), 1800-1894 : https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/891/432/RUG01-001891432_2012_0001_AC.pdf
En, over de moeilijke jaren rond Oudenaarde rond 1840 : http://www.ethesis.net/oudenaarde/oudenaarde_bijlagen.pdf
NB - Een thesis is een wetenschappelijk werk - dus - steeds bron vermelden + bij publicatie van citaten toelating vragen aan de auteur!

(3) Belangrijk in de genealogie is om op steekwoorden + plaatsnamen te zoeken;
dat geldt des te meer voor wie zijn voorouders wat beter wil leren kennen... ook wat 'armoede' betreft.

Armenhuizen in de 19de eeuw (in Nederland maar gelijklopend voor België) : https://isgeschiedenis.nl/nieuws/armoede-en-armenhuizen-in-de-19e-eeuw

Werkhuizen in de 19de eeuw : https://nl.wikipedia.org/wiki/Werkhuis (NL)

Voor Vlaanderen : Godsgasthuizen (Inventaris Onroerend Erfgoed) in de 19de eeuw
opgericht door kloosterorden en/of het 'Bureau van Weldadigheid' (de verre voorloper van het OCMW nu).
Bij wijze van voorbeeld hier een link naar het Godsgasthuis van Dendermonde,
met de voormalige en huidige opzet, zoals die ook elders voorkwam : https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/48457

Voorlopers waren de Godshuizen (de oudste te Brugge dateren al van de 14de eeuw!), zie : https://nl.wikipedia.org/wiki/Godshuis
Ook hier weer 'googelen' op Erfgoedobjecten + Gods(gast)huizen + plaatsnaam

(4) Ook dorpsbibliotheken en Heemkundige Kringen kunnen 'wegwijzers' aanbieden :
https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?f=6&t=535562 (vooral tekst van 10 maart, 9:51).

>>> Aanvullingen en / of opmerkingen blijven welkom! mvg, Greta
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken

Re: ARMOEDE

Bericht door greetjepittery »

Verwijzingen naar teksten over Armoede : niet online, maar in Heemkundige Kringen :
http://webi.provant.be/desktop/desktophv/core/index.phtml?language=&euser=&session=&service=&robot=&deskservice=desktop&desktop=desktophv&workstation=&extra=
(tik 'armoede' in + vraag daar de artikels rond armoede op).
>>> Ter plaatse heeft men zeker nog meer litteratuur en mogelijks lijsten.

Ontdekt op de website van mevr. Y.L. (voor NL, maar ± gelijklopend voor VL)
- in vogelvlucht, maar met de nodige steekwoorden & linkjes voor wie verder wil graven.
Over de nauwe relatie tussen landbouw & armoede doorheen de eeuwen, zie
https://www.yory.nl/armoede-en-onze-voorouders/
aanverwant hiermee : https://www.yory.nl/epidemieen-in-de-geschiedenis/
want armoede & epidemieën zijn dikwijls oorzaak en gevolg of omgekeerd!
Zie eventueel 'Epidemieën' : https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?f=13024&t=527375

>>> Gevolg is wel dat armoede & welstand streekgebonden kunnen zijn,
afhankelijk van de grond & teelt en de dieren (incl. jaren van veepest!), zie ook :
https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?f=13024&t=574996

NB - Overloop ook vorige tekstjes zo nog niet bemerkt.
Plaats reactie

Terug naar “Dagelijks leven van uw voorouders”