Plaats reactie

"Gelatiniseerde" voornamen in Nederland en Vlaanderen

Voor een gedetailleerd overzicht, zie : 'Hulpwetenschappen' in het klembord.
egathy
egathy
Berichten: 3387
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 13:10 Overigens hangt dat ook van de gemeente af.
Eh bien: jazeker.

Uit nieuwsgierigheid ben ik gaan kijken (zo snel-vlug-rap) geboortetabellen van de gemeente Hellendoorn (provincie Overijssel) in de jaren 1800: men vindt daar vaak korte mannelijke voornamen dat "klinken méér moderner": Gerrit, Sjoerd, Jan, Derk, Berend, Willem, Fredrik, Hendrik... en een paar zeldzame -us voornamen: Hendrikus, Frederikus... bijna hetzelfde voor de vrouwen... maar misschien komt het door een invloed van Duitse afkomst?

't Lijkt erop dat het zuiden van Nederland meer "traditionalistisch / conservatief" (?) was, en misschien ook het noorden (+/- provincie Antwerpen en omgevingen) van België.

Voor Rumoldus = Rom: was helemaal onbekend; goed gezien!
wimdeckers
wimdeckers
Moderator
Berichten: 10858
Hellendoorn was protestants, geloof ik, vandaar feitelijk gewoon roepnamen als doopnamen. Uiteraard links en rechts wat Germaanse invloeden.
Het zuiden van Nederland was destijds voornamelijk katholiek, vandaar ook de Latijnse doopnamen.

Bij Cornelius nog Crelis vergeten ;).

Overigens speelt dat vertalen van de pastoors niet alleen bij voornamen. Mijn voorouders gebruikten tot circa 1620-1630 nog hun oude naam 'de Deckere' hetgeen niets anders betekent dan eentje van Decker(e). In de doopboeken na 1600 zie je die naam verandert in 'Deckers', hetgeen feitelijk op het zelfde neerkomt.
Tussen 1580 en 1620 werden beide namen zelfs nog weleens naast elkaar gebruikt : Deckers in de kerkboeken en de Deckere in de wereldlijke akten en geschriften.
Na circa 1630 gebruikten ze alleen nog Deckers (binnen mijn familie dan). Daar kwam links en rechts pas verandering in na circa 1810, toen een vereenvoudiging van de Nederlandse taal plaatsvond, en onder andere alle ck's in woorden werden verandert in k of kk. Helaas waren er in die tijd ook enige overijverige ambtenaren die dat ook toepasten in namen, hetgeen feitelijk natuurlijk niet de bedoeling was, maar waardoor er enige takken Dekkers ontstonden. Gelukkig is mijn eigen tak daar gespaard van gebleven, hoewel te Etten Leur er nog correcties te vinden zijn in de bevolkingsregisters, waar een ambtenaar toch Dekkers had geschreven, maar dat werd later gelukkig weer gecorrigeerd ;).
Overigens speelde dat alleen boven de huidige Belgisch-Nederlandse grens...
egathy
egathy
Berichten: 3387
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 14:45 Deckers in de kerkboeken en de Deckere in de wereldlijke akten en geschriften.
Tja, en al deze voor- en achter- voegsels zijn op zichzelf een hele reeks fenomenen, naast de transformaties van achternamen en voornamen...

Een vrij typisch voorbeeld, in het Frans, is D'Assenois (= afkomstig uit Assenois, in de Belgische Ardennen, in de jaren 1600) omgevormd tot de huidige Dasnoy.

Door analogie, dit liet me ook toe om de oorsprong van mijn Opa zij familienaam te veronderstellen:
Moer- (moeras, veengrond) + "verklein"achtervoegsel -kens (soms in registers gelezen, zoals voor Janneken b.v.) = Moerkens
in de streek van Rucphen en Etten-Leur (waar er turfwinningen op grote schaal waren)... enfin... het is alleen maar een pure en theoretische veronderstelling...

Cornelis => Crelis: was ook onbekend; uitstekend!
wimdeckers
wimdeckers
Moderator
Berichten: 10858
Moerkens en Etten-Leur : interessant !
Ik heb daar Henricus (Cornelis) Moerkens, met zijn kinderen Petrus en Maria Moerkens (en wat nazaten), alsmede dan Arnoldus Moerkens uit Hoeven, en wat anderen uit Oudenbosch, in mijn stamboombestand staan. Ergens voorouders in een van de kwartierstaten.

Overigens : Petrus : Peter, Pieter en Pé ;) .
En ik meen me te herinneren dat Cornelis ook een Crijns kan zijn :? .

Aanvulling : Henricus Cornelis Moerkens is een directe voorouder van mijzelf.
Deze dus : https://gw.geneanet.org/egathy?n=moerkens&oc=&p=hendrick+cornelis
Alleen mis ik bij jou Petrus 1678 en Maria 1680.
Mijn lijn loopt dan via Petrus, zijn zoon Henricus, en kleindochter Cornelia, welke huwde met ene Jongenelen en een dochter kreeg genaamd Anna (Maria)(Johanna), welke laatste huwde met een smid genaamd Petrus Deckers.

Ik ga ook gelijk even wat data van je 'lenen', controleren en eventueel toevoegen aan mijn bestand ;).
egathy
egathy
Berichten: 3387
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 17:19 Aanvulling : Henricus Cornelis Moerkens is een directe voorouder van mijzelf.
Deze dus : https://gw.geneanet.org/egathy?n=moerkens&oc=&p=hendrick+co
Aangenaam :) !
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 17:19 Ik ga ook gelijk even wat data van je 'lenen', controleren en eventueel toevoegen aan mijn bestand ;).
Heel graag, natuurlijk!
En vooral: aarzel niet om me te corrigeren (ook m'n Nederlands!): ik erken dat, als Franstalig / Waal, zeker "zeer-zeer profaan" te zijn voor alles wat betreft Nederland en zijn (haar?) taal (... en graag vraag ik nog meer en meer te leren).
Laatst gewijzigd door egathy op 24 april 2019, 19:04, 1 keer totaal gewijzigd.
wimdeckers
wimdeckers
Moderator
Berichten: 10858
Inmiddels in het archief West Brabant in totaal 13 kinderen van Henricus Cornelis Moerkens en Joanna Jacobs gevonden.
Daarbij werd Joanna in de doopakten ondermeer genoemd : Joanna Jacobs, Joanna Jacops Oomen, Joanna Jacobs Aerts(en) en Joanna Jacobs de Wael. Alle afwijkende namen stonden overigens in dezelfde wijk/straat (?) Vossendael genoteerd, dus het gaat vrijwel zeker steeds om hetzelfde echtpaar.
Onder de getuigen vond ik tevens : Francus Jacobs, Thomas Jacops en Arnoldus Jacops, dus waarschijnlijk broers van Joanna, hetgeen altijd weer handig is bij de verdere zoektocht.
Dan ook nog : Neeltge Cornelis (wellicht een zuster van Henricus) en Adriana Cornelis Moerkens.

Overigens iets vreemds : normaliter werd de 1e zoon vernoemd naar de opa aan vaderskant, maar hier was dat Joannes in plaats van Cornelis. En de 2e zoon werd vernoemd naar de opa aan moederskant : Jacobus.
Nu werd Joannes overigens wel geboren circa 3 weken voordat de ouders huwden, dus wellicht dat dit er mee te maken had. De 3e zoon werd dan toch 'eindelijk' Cornelius gedoopt.

Overigens kun je de achternaam van Joanna beter vermelden als Jacobs of Jacops.
egathy
egathy
Berichten: 3387
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 19:03 Overigens kun je de achternaam van Joanna beter vermelden als Jacobs of Jacops.
Het was om me beter in de logica "te verdiepen" van deze momenten, met sommige namen als ...SZOON et ...SDOCHTER ("systeem" helemaal onbekend toen in Wallonië), en toch wetende dat het misschien / zeker wat abusief was.
Maar ja: beter JACOBS alleen... hoe eenvoudiger, hoe beter.
wimdeckers
wimdeckers
Moderator
Berichten: 10858
egathy schreef: 24 april 2019, 19:16
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 19:03 Overigens kun je de achternaam van Joanna beter vermelden als Jacobs of Jacops.
Het was om me beter in de logica "te verdiepen" van deze momenten, met sommige namen als ...SZOON et ...SDOCHTER ("systeem" helemaal onbekend toen in Wallonië), en toch wetende dat het misschien / zeker wat abusief was.
Maar ja: beter JACOBS alleen... hoe eenvoudiger, hoe beter.
Zo zijn ze ook voor andere gebruikers makkelijker te vinden ;).

Overigens zie je die szoon en sdochter meestal ook alleen terug in wereldlijke geschriften, zoals schepenregisters, e.d.
egathy
egathy
Berichten: 3387
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
wimdeckers schreef: 24 april 2019, 19:46 Zo zijn ze ook voor andere gebruikers makkelijker te vinden ;).
Jeetje... echt waar... dat was ik helemaal vergeten... sorry.
roladepa
roladepa
Berichten: 1
Invulmodus : tekstueel
Stamboomnavigatie : tekstueel
Stamboom bekijken
Ik heb al eigenaardige zaken opgemerkt in mijn stamboom onderzoek. Bijvoorbeeld in het parochie register van Torhout, West-Vlaanderen werd in 1780 de doop genoteerd van Petrus De Pauw. Tijdens de Franse periode werd in Staden genoteerd dat die zelfde voorouder er huwde onder de naam Pierre De Pauw. In de burgerlijke stand van Loppem stond hij in de overlijdensakte omschreven als Pier De Pauw. Ik heb voor het gemak de huwelijksakte van Pierre genomen omdat daar steeds de meeste info te vinden is.
wimdeckers
wimdeckers
Moderator
Berichten: 10858
Persoonlijk zou ik gaan voor Petrus, maar dat is uiteraard een vrije keuze.

Pierre en Pier kunt U dan als 'alias voornaam' en/of 'openbare naam' invoeren. Daarvoor op het invoerscherm van de data van de persoon rechts boven even klikken op 'Een element toevoegen'.

De openbare naam verschijnt dan overigens boven in het profiel.
janvanwassenhove9831
male
Berichten: 393
In een overlijdensakte van een Guilliaume in 1811. Hij was de zoon van een Gillis.
De geboorteakten van deze personen zitten in parochieregisters. Derhalve worden ze daar in het Latijn vermeld.
Wat is de latijnse vertaling voor Guilliaume?
Wat is de latijnse vertaling van Gillis?
lanckact
male
Berichten: 77
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Guillelmus = Guillaume
Egidius = Gillis
janvanwassenhove9831
male
Berichten: 393
Dank voor uw verhelderend antwoord.
Is er een verschil tussen Egidius en Agidus?
greetjepittery
greetjepittery
Moderator
Berichten: 2598
Invulmodus : grafisch
Stamboomnavigatie : grafisch
Stamboom bekijken
Aegidius (lett. jonge geit) is de oorspronkelijke Latijnse naam
zoals gebruikt onder de Romeinen in oeroude tijden.
'Ae' uitgesproken als 'é'. Te lande maakte men er Egidius van en...
Agidius zal 'pastoorlatijn' zijn (= foutje van een niet zo onderlegde pastoor).
mvg, Greta
Plaats reactie

Terug naar “Hulpwetenschappen, o.a. naam- en plaatskunde, dialecten, heraldiek”